جای خالی شعر کودک و نوجوان در قفسه‌ها؛ ناشران شعر نوجوان چاپ نمی‌کنند


بابک نیک‌طلب شاعر کودک و نوجوان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره فعالیت‌های اخیرش گفت: آخرین کارم کتاب «آهای خورشید» است که انتشارات مهرسا آن را برای رده سنی خردسال و کودک منتشر کرده است. این کتاب در قالب یک مجموعه ۱۶ جلدی منتشر شده که هر جلد از آن گزیده‌ای از شعرهای یک شاعر کودک و نوجوان است. این شعرها به انتخاب آقای مصطفی رحماندوست گزیده شده‌اند. یک اتفاق خوب درباره این کتاب، انتشار یک نسخه صوتی به همراه نسخه مکتوب کتاب است که تجربه خوبی برای خردسالان و کودکان ایجاد می‌کند.

مدارس دیگر توجهی به کتاب‌ شعر نوجوان ندارند

وی با گلایه از بی‌توجهی به شعر کودک و نوجوان گفت: همه ما باید برای پیشرفت شعر کودک و نوجوان احساس مسئولیت کنیم. شعر کودک و نوجوان متولی ندارد و جایی نیست که شاعران دور هم جمع بشوند. خیلی از شاعران در شهرستان‌ها هستند و امکان حضور در تهران ندارند؛ باید با این شاعران ارتباط داشته باشیم.

این‌شاعر کودک قطع شدن ارتباط شاعران با مخاطب کودک و نوجوان را یکی دیگر از مشکلات این حوزه دانست و ادامه داد: ما قبلا در مدرسه‌ها و در جوامع ادبی و فرهنگی کودکان و نوجوانان حضور پیدا می‌کردیم، اما این ارتباط الآن حذف شده است. یک زمانی آموزش و پرورش خودش را موظف می‌دانست که کتاب‌های شعر کودک و نوجوان را بخرد و در مدرسه‌ها توزیع کند، اما الآن اصلا این اتفاق نمی‌افتد. یک زمانی وقتی وارد شهر کتاب می‌شدی، حداقل ۲۰ درصد از بخش کودک و نوجوانش شعر بود، اما الآن خیلی کم شده است. من قفسه‌های شهر کتاب را گشته‌ام؛ هیچ نوع شعر کودکی در آن‌ها نیست. نه اینکه بگویم فقط شعر کودک خوب نیست؛ بلکه شعر کودک بازاری هم نیست.

ناشران کتاب شعر کودک و نوجوان چاپ نمی‌کنند

نیک‌طلب گفت: هرچقدر فاصله بین مولف و مخاطب بیشتر شود، انگیزه سرودن هم کمتر می‌شود. همان‌طور که انگیزه نوجوانان و خانواده‌ها را برای خرید کتاب شعر نوجوان کم می‌کند. وقتی در قفسه کتاب‌فروشی‌ها و کتاب‌خانه مدرسه‌ها و… خبری از شعر نوجوان نباشد،‌ نوجوانان هم شعر را فراموش می‌کنند. وقتی این ارتباط دوسویه برقرار نباشد، ما دیگر نمی‌توانیم دغدغه‌های کودکان و نوجوانان را بفهمیم و منعکس کنیم. چنان که در شعر نوجوان نتوانسته‌ایم مسأله را بفهمیم و حل کنیم. اگر من شعری بگویم که حال و هوای یک نوجوان دانش‌آموز را روایت می‌کند، وزارت آموزش و پرورش اجازه نمی‌دهد در مجلاتش منتشر شود. چون که می‌گوید هدف ما این نیست که عشق را در نوجوانی مطرح کنیم، یا اینکه نمی‌توانیم شعری را که نوجوان در آن از مشکل درسی‌اش می‌نالد، منتشر کنیم.

وی در پایان درباره اوضاع نشر کتاب‌های شعر کودک و نوجوان گفت: ناشران هم چاپ کتاب شعر کودک و نوجوان را تمام کرده‌اند. یعنی به جز یکی دو انتشارات هیچ‌جا شعر چاپ نمی‌کنند؛ به‌ویژه شعر نوجوان. اگر یک ناشر در یک سال چند تا کتاب شعر نوجوان چاپ می‌کند، به نظرم آن سال معجزه شده است. مثلا سال گذشته که انتشارات مهرسا به همت آقای رحماندوست چند مجموعه‌شعر چاپ کرد، به نظرم واقعا معجزه بود. یا یک سال که کانون ۲۰ تا کتاب شعر کودک و نوجوان درآورده بود، واقعا کار بزرگی بود. در حال حاضر هم انتشار کتاب‌های شعر کودک و نوجوان کم است و هم آن مقداری که چاپ می‌شود تیراژ زیادی ندارد.



منیع: خبرگزاری مهر

استقبال نوجوانان از شعر سپید بیشتر از نیمایی است


کمال شفیعی شاعر کودک و نوجوان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره کتاب‌های آماده چاپش، گفت: یک مجموعه‌شعر دارم که انشاالله تا نمایشگاه کتاب سال آینده منتشر می‌شود. همچنین یک مجموعه بالغ بر ۷۰ شعر سپید نوجوان دارم که عنوان آن «صلح زبان مشترک تمام درخت‌ها» است و بناست توسط انتشارات قدیانی چاپ شود.

وی افزود: یک کتاب دیگر به نام «گفتم مگس‌جان در چه حالی» دارم که ‌مجموعه شعر کودک است و انتشارات کانون آن را منتشر می‌کند. جز این‌ها، یک مجموعه شعر نوجوان هم دارم که هنوز اسمی برای آن انتخاب نکرده‌ام و تازه سرودن آن تمام شده است. در کنار مجموعه‌های شعر، یک کار پژوهشی هم دارم که بررسی شعر و ادبیات کودک و نوجوان کشور است.

این‌شاعر کودک و نوجوان در ادامه درباره میزان استقبال نوجوانان از شعر سپید گفت: در حال حاضر نوجوان‌ها ارتباط بیشتری با شعر سپید می‌گیرند، تا شعر نیمایی. چون شعر سپید دست‌اندازهای زبانی و موسیقایی را ندارد و برای آنها خواندنش خیلی راحت‌تر است. البته مهم این است که شاعر ساختار شعر سپید را رعایت کرده باشد. این نکته‌ای است که شاعر را به چالش می‌کشد و اگر ساختار شعر سپید رعایت شود، برای مخاطب نوجوان خواندن و فهم آن راحت‌تر است و با آن ارتباط برقرار می‌کنند.

شفیعی با بیان اینکه پیش از این هم تجربه چاپ شعر سپید برای نوجوان را داشته، گفت: قبلا هم یک مجموعه‌شعر سپید نوجوان داشتم که توسط شورای شعر کودک برگزیده کتاب سال شد و در کمتر از ۶ ماه به چاپ سوم رسید. یک مجموعه دیگر هم به نام «کفشم زمانی گاو بوده» داشتم ‌که آن هم به چاپ سوم رسید و می‌شود گفت که استقبال از این کتاب‌ها از دیگر کتاب‌های من بیشتر بوده است.

راه‌اندازی ۷۰ کتابخانه روستایی

وی در پایان به اهمیت دسترسی کودکان و نوجوانان به کتاب شعر و قصه اشاره کرد و گفت: امیدوارم روزی برسد که تمام کودکان ما امکان برخورداری از کتاب‌های شعر و داستان را داشته باشند. تلاش من هم این است که برای روستاهای سراسر کشور کتاب‌خانه تأسیس کنم تا بچه‌هایی که در روستا زندگی می‌کنند، دسترسی خوبی به کتاب‌های شعر و داستان داشته باشند. خوشبختانه تا امروز بالغ بر ۷۰ کتابخانه روستایی راه‌اندازی کردم و بنا دارم این کار را ادامه بدهم.



منیع: خبرگزاری مهر